Rodzaje i przyczyny łysienia - dlaczego włosy wypadają?

Normalnym zjawiskiem fizjologicznym jest utrata około 50-100 włosów dziennie, które później sukcesywnie odrastają. Cały ten proces związany jest z cyklem wzrostu, który obejmuje nasze włosy. Faza wzrostu (anagen) każdego z nich trwa średnio od ok. 2 do 6 lat, a tuż przed wypadnięciem włos znajduje się w fazie spoczynku. Włos zostaje „wypychany” przez nowego włosa w fazie wzrostu i cykl zaczyna się od nowa. Natomiast objawem do niepokoju jest zwiększone wypadanie włosów, które prowadzi do ich przerzedzenia lub wyłysienia. Łysienie objawia się czasową (np. w wyniku nadmiernego odchudzania się lub po okresie ciąży) lub trwałą (jak w przypadku łysienia bliznowaciejącego) znaczną utratą włosów na ograniczonej lub całkowitej powierzchni owłosionej skóry głowy. Nadmierna utrata włosów jest powszechnie występującym problemem i dotyczy ona zarówno kobiet jak i mężczyzn, a także nierzadko dzieci.

Przyczyny łysienia - poznaj je!

Nadmierne wypadanie włosów potrafi mieć bardzo złożone przyczyny. Bardzo często jest ono spowodowane: 

• wiekiem biologicznym, 
• zaburzeniami hormonalnymi,
• nieodpowiednią dietą,
• zatruciami metalami ciężkimi,
• chorobami owłosionej skóry głowy,
• chorobami ogólnoustrojowymi,
• chorobami zakaźnymi,
• urazami psychicznymi, 
• przyjmowanymi lekami, 
• mechanicznymi czynnikami,
• promieniowaniem ultrafioletowym, 
• sezonowością pór roku.

Do leków, które mogą powodować wzmożone wypadanie włosów zaliczamy: beta-blokery (propranol), cytostatyki (metotreksat), witaminę A i retinoidy, leki immunosupresyjne, przeciwzakrzepowe (kumaryna i heparyna), przeciwdrgawkowe (karbamazepina), środki obniżające stężenie lipidów, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne. Witamina A, choć ma bardzo duży wpływ na prawidłowe owłosienie, to jej nadmiar lub żywność bogata w beta-karoten mogą powodować łysienie. Przykładem są tu ludzie zamieszkujący Arktykę, których dieta głównie opiera się na spożywaniu mięsa ryb, wątroby wieloryba lub tłuszczy białych niedźwiedzi. Także stosowane w reumatologii złoto może powodować przejściową utratę włosów.

Kolejną przejściową przyczyną utratą włosów są zatrucia metalami ciężkimi: arsenem, talem czy rtęcią. Do zatruć dochodzi po spożyciu żywności skażonej substancjami owadobójczymi lub podczas zawodowej ekspozycji na pestycydy.

Wśród chorób posiadających negatywny wpływ na ilość włosów na głowie, a w konsekwencji prowadzących do łysienia, wyróżniamy: zaburzenia hormonalne (nadczynność i niedoczynność tarczycy, hiperandrogenizm, hipoestrogenizm oraz hiperprolaktynemia), choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, atopowe zapalenie skóry, schorzenia wątroby, toczeń rumieniowaty układowy, ziarniniak grzybiasty oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego), choroby zakaźne (AIDS, gruźlica, grypa, kiła, ostre choroby gorączkowe), a także schorzenia skóry owłosionej głowy (grzybica, liszaj płaski).

Jakie występują rodzaje łysienia? 

Ze względu na zróżnicowane przyczyny wypadania włosów, możemy wyodrębnić kilka typów łysienia. Podstawowy podział jest związany z dwoma czynnikami: genetycznymi, czyli predyspozycjami osobniczymi oraz egzogennymi, czyli oddziaływaniem bodźców zewnętrznych na komórkę włosa. O ile nie mamy zbyt dużego wpływu na czynniki genetyczne, o tyle na czynniki zewnętrzne ten wpływ jest ogromny. Czas rozpoczęcia, wystąpienie, skala oraz przebieg łysienia są uzależnione od predyspozycji osobniczych, ale również wrażliwości komórek włosa na różne czynniki zewnętrzne.

• Łysienie telogenowe - jest jedną z najczęstszych przyczyn widocznego przerzedzenia włosów. W telogenowym typie łysienia zostaje skrócona faza wzrostu włosa, a faza spoczynku zostaje wydłużona. Dla łysienia telogenowego charakterystyczną cechą jest utajony przebieg, co oznacza, że utrata włosów nie jest widoczna natychmiast, ale zazwyczaj po 3-6 miesiącach od zadziałania bodźca. Dlatego też istotne jest przeprowadzenie wnikliwego badania trychologicznego w celu ustalenia źródła problemu.
• Łysienie androgenowe - jest związane z wrażliwością mieszków włosowych na hormony męskie – androgeny. Właśnie ten typ łysienia należy do najczęstszych z przyczyn utraty włosów i występuje u 70% mężczyzn i 40% kobiet. U mężczyzn łysienie androgenowe może rozpocząć się w każdym momencie życia po okresie dojrzewania. Zwykle zaczyna się pomiędzy 20 a 30 rokiem życia, natomiast u kobiet najczęściej dotyczy wieku od 20 do 30 lat, a także okresu pomenopauzalnego, kiedy poziom ochronnych estrogenów zmniejsza się. Istotą tego typu łysienia jest postępująca miniaturyzacja mieszków włosowych na działanie androgenów. Prowadzi ona do stopniowego zanikania mieszków włosowych. Rozróżniamy dwa główne typy łysienia androgenowego: typ męski i typ kobiecy. U mężczyzn łysienie obejmuje część czołową (charakterystyczne zakola) oraz szczyt głowy (tonsura). Na części skroniowej i potylicznej zwykle nie obserwuje się utraty włosów. U kobiet natomiast charakterystyczny jest „objaw choinki”, czyli znaczne przerzedzenie się włosów na przedniej i górnej części głowy. Z biegiem lat włosów jest coraz mniej i stają się one cieńsze, jednakże nie obserwuje się miejsc zupełnie wyłysiałych.
• Łysienie plackowate - jest chorobą skóry o charakterze zapalnym, w której dochodzi do nagłego pojawienia się obszarów wyłysiałych. Ogniska te zazwyczaj są okrągłe lub owalne i na ich powierzchni dochodzi do uszkodzenia mieszków włosowych. Etiologia łysienia jest złożona i nie do końca poznana. Za łysienie plackowate najczęściej odpowiedzialne są czynniki genetyczne, autoimmunologiczne, a także stres. W niektórych przypadkach dochodzi do samoistnego odrostu, ale z reguły zarówno przebieg choroby, jak i leczenie są trudne do sklasyfikowania.
• Łysienie bliznowaciejące - należy do najrzadszych rodzajów łysienia. Dochodzi w nim do nieodwracalnego uszkodzenia mieszków włosowych, a tym samym do stałej utraty włosów. W łysieniu bliznowaciejącym mieszki włosowe są zastąpione tkanką włóknistą oraz ich ujścia w ogniskach wyłysienia są niewidoczne. 
• Łysienie łojotokowe - jest następstwem łojotokowego zapalenia skóry, którego przyczyną jest nadmierne wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe. Przez nadmierną warstwę sebum na skórze głowy dochodzi do osłabienia struktury włosów i ich wypadania. Ten rodzaj łysienia rozpoczyna się od łuków skroniowych i zmierza do czubka głowy.
• Łysienie poporodowe - występuje ono po 3-6 miesiącach od porodu. Ten typ łysienia ma związek ze zmianami hormonalnymi, zachodzącymi w trakcie ciąży. Wysoki poziom hormonów estrogenowych w czasie ciąży hamuje fazę obumierania włosów. Natomiast po okresie ciąży włosy wypadają. Zwykle włosy odrastają po kilku miesiącach i sytuacja wraca do normy.

Łysienie ze względu na płeć

1. Łysienie u kobiet - występowanie łysienia u kobiet ma charakter androgenoniezależny, co oznacza, że u większości z nich nie zauważa się zwiększonego stężenia androgenów. Wypadanie włosów zaczyna się zazwyczaj pomiędzy 20 a 30 rokiem życia i w okresie pomenopauzalnym. Proces nieustannie postępuje i prowadzi do trwałej utraty włosów poprzez zminiaturyzowanie mieszków włosowych i zmniejszenie objętości brodawki włosa. Łysienie u kobiet ma charakter rozlany z zachowaniem linii czoła, bez powstawania zakoli.
2. Łysienie u mężczyzn -  ma charakter andogenozależny. Przebieg łysienia stale postępuje poprzez proces miniaturyzacji mieszków włosowych spowodowany obecnością 5 alfa reduktazy, która przekształca testosteron w jeszcze aktywniejszy androgen – dihydrotestosteron (DHT).

Jak praca trychologa wpływa na leczenie łysienia?

Trycholog, jako specjalista od skóry głowy, odgrywa znaczącą rolę w przypadku leczenia łysienia występującego u pacjenta. Przeprowadza wywiad z klientem oraz wykonuje badanie stanu skóry głowy i włosów. Na podstawie wywiadu i badania dobiera indywidualną pielęgnację domową i gabinetową uwzględniając przeciwwskazania zgłoszone przez pacjenta. Trycholog posiada szeroką wiedzę, dzięki której może diagnozować stany chorobowe takie jak np. łysienie, łojotokowe zapalenie skóry głowy, atopowe zapalenie skóry głowy, łupież, łuszczycę czy grzybicę skóry głowy. Pacjenci często próbują radzić sobie sami z wyżej wymienionymi schorzeniami, stosując rozmaite specyfiki do pielęgnacji włosów, lecz nie zawsze skutkuje to dobrymi efektami. Dlatego też pacjenci powinni zgłosić się po pomoc do profesjonalisty - trychologa, by razem z nim skutecznie zwalczyć skutki choroby czy schorzenia.

Leczenie łysienia - najlepsze zabiegi

Mezoterapia igłowa -  jest zabiegiem, dzięki któremu dostarczamy substancje aktywne do skóry za pomocą iniekcji. Terapia z zastosowaniem mezoterapii igłowej prowadzi do pobudzenia mieszków włosowych, normalizacji wydzielania sebum, stymulacji wzrostu grubszych włosów, rewitalizacji skóry, przedłużenia fazy anagenu (wzrostu włosa), a co najważniejsze powstrzymania procesu wypadania włosów.

Substancjami aktywnymi wykorzystywanymi w mezoterapii igłowej owłosionej skóry głowy są:

• Kompleks witamin z grupy B – koktajl składający się z 4 witamin z grupy B. Witaminy B1, B2 i B6 są kluczowe do prawidłowej produkcji energii komórek, natomiast witamina B5 wykazuje przeciwłojotokowe działanie. Niedobór tych witamin jest odpowiedzialny za wszelkiego rodzaju zapalenia skóry.
• Witamina B5. Pobudza macierz do podziałów komórkowych oraz mieszki włosowe do wzrostu nowych włosów. Ponadto posiada działanie przeciwzapalne oraz wzmacniające strukturę włosów. Jest również skuteczna przy łojotoku, ponieważ stymuluje przemiany lipidów.
• Składniki mineralne – inaczej składowe pierwiastki. Korzystnie wpływają one na prawidłową budowę i funkcjonowanie włosów. Ponadto mają właściwości przeciwzapalne oraz są skuteczne przy łojotoku. 

W mezoterapii igłowej istotne są również nakłucia igłą, które intensywnie rozszerzają naczynia krwionośne oraz powodują przekrwienie skóry. Mezoterapia igłowa jest skuteczna przy następujących schorzeniach: w przypadku łysienia androgenowego (typ kobiecy i męski), łysienia plackowatego oraz w profilaktyce łysienia. Najlepsze efekty mezoterapii igłowej można uzyskać wykonując ją w seriach. Częstotliwość oraz ich liczbę dostosowujemy indywidualnie do pacjenta. Zabiegi mezoterapii przeprowadzane są dwuetapowo:

• Pierwszy etap mezoterapii polega na zminimalizowaniu stanu chorobowego, a następnie przywróceniu prawidłowego funkcjonowania owłosionej skóry głowy i jej regeneracji.
• Etap drugi ma na celu utrzymanie osiągniętych efektów. Wykonuje się zabieg raz na miesiąc w okresie 6 miesięcy.

Karboksyterapia jest to terapia dwutlenkiem węgla (CO2). Zabieg polega na śródskórnym lub podskórnym podaniu CO2 o czystości medycznej za pomocą iniekcji w różne obszary ciała.

Karboksyterapia w terapiach owłosionej skóry głowy znajduje zastosowanie przy łuszczycy, wypadaniu włosów oraz różnego rodzaju łysieniach. Jeżeli chodzi o łuszczycę to zmiany łuszczycowe ulegają regresji poprzez zastosowanie terapii dwutlenku węgla, który poprawia ukrwienie tętnicze skóry. Karboksyterapia w skuteczny sposób wpływa na wydłużenie okresu remisji oraz przyspieszenie leczenia zmian. Przeprowadzanie zabiegów karboksyterapii na owłosionej skórze głowy sprawia, że tworzą się nowe naczynia krwionośne (proces ten jest nazywany neowaskularyzacją) oraz poszerzają się i udrożniają zwężone naczynia krwionośne (rewaskularyzacja). Dzięki temu obszar poddawany zabiegowi jest lepiej odżywiony, dotleniony i zregenerowany. Podawanie depozytów dwutlenku węgla prowadzi do rozszerzenia się naczyń krwionośnych. Dochodzi do uwolnienia tlenu z hemoglobiny, dwutlenek węgla rozkłada się na jony węglowodorowe H+. To wszystko prowadzi do zwiększenia dotlenienia skóry głowy. Wartość pH zostaje obniżona i następuje proces tworzenia czynników wzrostu śródbłonka naczyniowego VEGF. Powstawanie czynników VEGF ma związek z mechanizmem obronnym organizmu, który pobudza odnowę i stymuluje wzrost nowych włosów. Czas oddziaływania dwutlenku węgla na tkankę to mniej więcej 7 dni i dlatego po tygodniu warto powtórzyć zabieg. W zależności od miejsca aplikacji dobieramy właściwą głębokość i kąt iniekcji dwutlenku węgla. Przy aplikowaniu CO2 w głąb skóry wytwarzają się małe uwypuklenia, które po kilku minutach zanikają. Są one rezultatem rozchodzenia się gazu. Zabieg karboksyterapii można wykonać o każdej porze roku, jest mało inwazyjny i bezpieczny. Za jego bezpieczeństwem przemawia fakt, iż CO2 występuje naturalnie w naszym organizmie jako efekt przemian metabolicznych

Walczysz z wypadaniem włosów, a może zauważyłaś/eś u siebie pierwsze objawy przerzedzenia włosów? Nie czekaj tylko zapisz się jak najszybciej do gabinetu na zabiegi. 

Przeczytaj więcej o zdrowej skórze głowy i włosach w naszych poradnikach:

• Mezoterapia igłowa a leczenie łysienia
• Łojotokowe zapalenie skóry głowy jak sobie z nim poradzić?
• Jak określić porowatość włosów i dlaczego to ważne?

Proponowane zabiegi:

• Terapia peptydowa Dr. Cyj
• Trychologia
• Mezoterapia igłowa

Bibliografia: 

1. Siemiątkowska, Julitta, Małgorzata, 2015. Trychologia kosmetyczna. Zarys trychologii kosmetycznej. Stargard: Instytut Kosmetologii Fryzjerskiej Trichomed.
2. Klonowska, Joanna, 2017. Mezoterapia igłowa skóry głowy osoczem bogatopłytkowym jako metoda redukcji nadmiernego wypadania włosów. Kosmetologia Estetyczna, vol.6, nr 6, 613-617.
3. Styczeń, Przemysław, 2015. Włosom na ratunek. Art of Beauty, nr 2, s. 32-39.
4. Styczeń, Przemysław, 2016. Osocze bogatopłytkowe w leczeniu łysienia androgenetycznego. Aesthetica, nr 17, s. 5-14.
5. Shobhit, Mohan, Mohan, Lalit, Sangal, Renu, Singh Neelu, 2020. Platelet rich plasma in dermatology and cosmetology. International Journal of Research in Dermatology, 6(2), s.228-291.
6. Ruprich, Małgorzata, 2018. Zastosowanie karbkoksyterapii w redukcji tkanki tłuszczowej oraz niwelowaniu rozstępów. Kosmetologia Estetyczna, vol. 7, 2, s. 157-163.
7. Pianez, Luana Ramlho, Custódio, Fernanda Silva, Guidi, Renata Michelini, i in., 2016, [online] 
8. Zelenkova, H., 2017. Carboxytherapy – a non-invasive method in aesthetic medicine and dermatology, and the combined usage of carboxytherapy and PROP in the periorbital área. Glob Dermatol, vol. 4(1), s. 1-5.
9. Czerwonka, Wioleta, 2018. Karboksyterapia w terapii łysienia i wypadania włosów. Kosmetologia Estetyczna, vol. 7, 1, s. 61-65.
10. Adamski, Zygmunt, Kaszuba, Andrzej, 2019. Dermatologia dla kosmetologów. Poznań: Edra Urban & Partner.
11. Brzezińska-Wcisło, Ligia, Lis, Anna, Kamińska, Grażyna, Wcisło-Dziadecka, Dominika, 2003. Fizjologia i patologia wzrostu i utraty włosów na głowie u człowieka. Postępy Dermatologii i Alergologii, XX, nr 5, s. 260-266.
12. Arct, Jacek, Pytkowska, Katarzyna, 2020. Kosmetologia włosów. Wrocław: Edra Urban & Partner.