Filtr mineralny czy chemiczny - jaką ochronę przeciwsłoneczną wybrać?

Ochrona skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym UV, powinna być stosowana już w młodym wieku. Jest to istotne działanie prewencyjne zapobiegające starzeniu się skóry, jak i chroniące przed fotodermatozami. Dobre filtry przeciwsłoneczne powinny być efektywne, fotostabilne, zgodne z innymi składnikami kosmetyku i nie powinny wnikać w głąb skóry. W poniższym artykule dowiesz się, jakie są rodzaje filtrów przeciwsłonecznych i jak wybrać odpowiedni dla siebie.

Filtr mineralny czy chemiczny

Działanie promieniowania UV na skórze

Promieniowane UV stanowi 2% promieniowania słonecznego docierającego do Ziemi. W zależności od długości fal wyróżniamy 3 zakresy:

1. Promieniowanie UVC (200-280nm)- całkowicie jest zatrzymywane przez warstwę ozonową i nie dociera do powierzchni Ziemi.
2. Promieniowanie UVB (290-300nm)- w ok. 10% dociera do powierzchni Ziemi. Jego największe natężenie przypada na godziny okołopołudniowe w porze wiosennej i letniej. To promieniowanie jest absorbowane w warstwie rogowej naskórka, a tylko część wnika głębiej do warstwy podstawnej. Promieniowanie UVB odpowiada za pojawienie się rumienia i oparzenia słonecznego. Bierze udział w reakcji zapalnej w wyniku uwalniania prostaglandyn.
3. Promieniowanie UVA(320-400nm)- przenika do powierzchni Ziemi w 100%, niezależnie od pory roku. Przechodzi przez szyby i dociera w głąb naskórka aż do skóry właściwej. Promieniowanie UVA bierze udział w reakcji fotoalergicznej i przyczynia się do fotodermatoz. To promieniowanie aktywuje działanie wolnych rodników, które przyczyniają się do przedwczesnego starzenia się skóry. Oprócz tego potrafi uszkodzić naczynia włosowate i wpływa na zaburzenia ukrwienia skóry. Efektem dłuższego działanie promieniowania UVA jest też zaburzenie bariery naskórkowej przez co skóra staje się cienka i sucha.

Zarówno promieniowanie UVA jak i UVB biorą udział w progresji nowotworów skóry. Istnieją badania potwierdzające, że nadmierna ekspozycja na słońce zwiększa ryzyko pojawienia się nowotworu podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego. Częste oparzenia skórne zwiększają aż dwukrotnie ryzyko pojawienia się czerniaka. To rodzaj złośliwego raka skóry, który cechuje się dużą śmiertelnością.

Co oznacza na kosmetykach skrót SPF?

Filtry przeciwsłoneczne, to składniki aktywne w kosmetykach na twarzy, ciała i włosów. Ich zadaniem jest skuteczna ochrona przed szkodliwym działaniem promieniowania UVA i UVB. Mogą mieć formę kremu, emulsji, mgiełek, olejku czy sztyftów. Każdy produkt przeciwsłoneczny oznaczony jest przez międzynarodowy wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej(sun protection factor), czyli w skrócie SPF. A liczba obok tego skrótu określa nam bezpieczny czas skóry wystawianej na słońce. W Unii Europejskiej najwyższe oznaczenie wynosi 50+.

Przykładowo osoba, która zacznie używać kremów z SPF 20 ulegnie oparzeniu słonecznemu 20 razy później niż osoba, która nie używa żadnej ochrony przeciwsłonecznej. Co ważne, samo oznaczenie SPF odnosi się wyłącznie do ochrony przed promieniowaniem UVB.

Filtry słoneczne ze względu na mechanizm ich działania możemy podzielić na filtry mineralne i chemiczne.

Filtry mineralne(fizyczne)

Z chemicznego punktu widzenia, są to związki nieorganiczne stąd określane są, jako mineralne. Ich cząsteczki są duże i nie przenikają w głąb skóry. Filtry mineralne są bardzo dobrze tolerowane, dlatego zalecana jest ich aplikacja na skórze wrażliwej i alergicznej. Świetnie sprawdzają się w przypadku osób z chorobami skórnymi tj. atopowe zapalenie skóry, łuszczyca i egzema. Kosmetyki zawierające filtry fizyczne są często stosowane dla niemowląt i dzieci. Te składniki są bardzo stabilne i pełnią idealnie swoja funkcję, dopóki nie zostaną starte ze skóry. Kosmetyki z filtrami mineralnymi można nakładać bezpośrednio przed wyjściem na słońce. Ważna jest jego reaplikacja, co 2-3 h.

Minusem filtrów mineralnych jest bielenie skóry i cięższa konsystencja. Dłużej pozostają na powierzchni skóry. Mogą sprawiać dyskomfort podczas rozprowadzania tłustej warstwy produktu. Na szczęście coraz nowsze technologie sprawiają, że dostępne kosmetyki mają ulepszone formuły. W przemyśle kosmetycznym zastosowywano metodę mikronizacji, co pozwoliło uzyskać jak najlepsze konsystencje i zwiększony efekt kosmetyków zawierających filtry fizyczne.

Do filtrów mineralnych należą:

• tlenek cynku (INCI: Zinc Oxide)- bardzo dobrze chroni przed promieniowaniem UVA
• dwutlenek tytanu (INCI: Titanium Dioxide)- blokuje działanie promieniowania UVB i częściowo UVA
• inne rzadziej używane to: tlenek żelaza, kaolin, krzemian, tlenek magnezu.

Filtry chemiczne

To związki chemiczne, które absorbują promieniowanie UV, zmieniając je w energię cieplną. Aktywują się po wniknięciu przez warstwy naskórka, dlatego warto zastosować je ok. 30 minut przed wyjściem na słońce i reaplikować, co 2-3h. Dużym plusem filtrów chemicznych jest to, że są niewidoczne na skórze (nie pozostawiają na niej ciężkiego i lepkiego filmu). Sprawdzają się kosmetykach przeznaczonych dla cery tłustej i trądzikowej. Niestety należy uważać, ponieważ niektóre filtry chemiczne mogą podrażniać skórę i powodować wiele reakcji alergicznych.

Do filtrów chemicznych należą:

• Tinosorb M(INCI:Methylene Bis-Benzotriazolyl Tetramethylbutylphenol), Tinosrob S(INCI:Bis-Ethylhexyloxyphenol Methoxyphenyl Triazine)- to filtry chemiczne, które skutecznie chronią skórę przed działaniem promieniowania zarówno UVA jak i UVB, charakteryzuje je duża fotostabilność. Często są stosowane w kosmetykach ochronnych firmy Avene i SVR
• Mexoryl XL(INCI: Drometrizole Trisiloxane)- filtr chroniący przed działaniem promieniowania UVA i UVB. Został on opatentowany przez firmę Loreal.
• kwas paraaminobenzoesowy PABA- to jeden z pierwszych powszechnie używanych filtrów chemicznych. Obecnie jest bardzo rzadko stosowany przez częste reakcje alergiczne.
• pochodne kwasu cynamonowego- powoli zastępują już używane wcześniej PABA. Jest to najczęściej stosowany filtr UVB jednak muszą być łączone z innymi filtrami ze względu na słaba fotostabilność. Częstym przedstawicielem w produktach jest Parsol MCX
• pochodne benzoilometanu- szczególnie Parsol 1789- jest to jeden z efektywniejszych filtrów UVA, niestety szybko ulega rozkładowi pod wpływem słońca.
• benozofenony- przedstawicielem tej grupy jest beznofenon 3(INCI: Oxybenzone), który skutecznie absorbuje promieniowanie UVA i UVB. Skutecznie zwiększa współczynnik ochrony przeciwsłonecznej.

Jak wybrać odpowiedni produkt do ochrony przeciwsłonecznej?

Przy wyborze odpowiedniego kremu z filtrem SPF należy pamiętać o kilku zasadach:

• Na opakowaniu oprócz oznaczenia SPF ważne jest też znaczek UVA w kółeczku, wtedy mamy pewność, że ochrona przeciw promieniowaniu UVA wynosi co najmniej 1/3 wartości SPF.
• Należy zwracać uwagę na kosmetyki z oznaczeniem PPD, który informuje nas ile razy mniej przenika promieniowania UVA na skórze pokrytej filtrem UV.
• Pamiętaj, że najnowsze receptury w składzie kosmetyku zapewniają również ochronę przed IR(podczerwienią) jak i HRV(światłem niebieskim)
• Nie używaj otwartego produktu z tamtego roku! Jego ochrona przeciwsłoneczna po dłuższym czasie może tracić właściwości. Każdy krem z filtrem ma oznaczenie jak długo jest ważny po otwarciu(znaczek otwartego pudełeczka z informację ile miesięcy po otwarciu opakowania, najczęściej 3-12 msc) .
• Pamiętaj, że najlepszą profilaktyką przed negatywnymi skutkami działania promieniowania słonecznego jest ograniczenie przebywania na słońcu.
• Nie zapominaj o nakryciu głowy i ochrony oczu! Stosuj okulary przeciwsłoneczne z filtrem anty-UV.
• Pamiętaj, że wodoodporne produkty również wymagają ponownej aplikacji po każdym wyjściu z wody, tak samo po aktywności fizycznej, gdy się pocimy.
• Najlepszym filtrem SPF jest kosmetyk zawierający połączenie kilku filtrów chemicznych i mineralnych .
• Należy pamiętać o odpowiedniej ilości nakładanego produktu tak, aby zapewnić taką ochronę jaką zapewnia producent na opakowaniu- 2mg/cm2. W przypadku kremów na samą twarz jest to 1,25 g, czyli miej więcej 1/4 łyżeczki do herbaty.
• Oprócz składników ochronnych w kosmetykach przeciwsłonecznych szukaj substancji o właściwościach pielęgnujących skórę tj. oleje, masło Shea, witamina C i E czy prebiotyki
• Niektóre naturalne oleje mają właściwości chroniące przed działaniem promieniowania ale głównie UVB. Jednak należy pamiętać, że nie są one równoznaczne z działaniem kremu z filtrem UV. Można zastosować je jako dodatkową ochronę. Przykładowo takie właściwości ma olej z pestek z malin, olej marchwiowy czy olejków z kiełków pszenicy.

Mamy nadzieję, że czytając ten artykuł otrzymałeś wiele przydatnych informacji, które pomogą Ci przy wyborze kosmetyku, który zapewni odpowiednią ochronę przed działaniem słońca. Nie ma wątpliwości co do tego, że ich działanie jest istotne, aby zapobiegać negatywnym skutkom działania promieniowania ultrafioletowego.

Przeczytaj więcej o pielęgnacji skóry latem w naszych poradnikach:

• Depilacja laserowa a opalanie – co musisz wiedzieć?
• Jak chronić włosy i skórę głowy przed słońcem? Ochrona przed promieniami UV
• Pielęgnacja skóry latem – poznaj zasady dbania o kondycję w upalne dni

Proponowane zabiegi:

• Endermologia twarzy
• Lipoliza iniekyjna